Mało który użytkownik internetu zastanawia się na co dzień, jak sieć tak właściwie działa. Nikt nie docieka, co dokładnie dzieje się w chwili wpisania w polu przeglądarki adresu strony internetowej. Co sprawia, że po wprowadzeniu tych danych przeglądarka przenosi nas w ciągu kilku chwil na żądaną stronę i umożliwia jej przeglądanie? Jak się okazuje, odpowiedzialne są za to serwery DNS. Czym one są, jak działają i z jakiego powodu są one tak ważne dla poprawnego i efektywnego funkcjonowania sieci internetowej?
Spis treści
Czym jest DNS?
Od czego powinno się zacząć gromadzenie wiedzy na temat tej funkcjonalności? Rzecz jasna na samym początku dowiedzieć się trzeba, czym DNS tak w ogóle jest i jakie spełnia zadania.
DNS (ang. Domain Name System) to po prostu powszechnie wykorzystywana usługa, która dokonuje translacji dobrze wszystkim znanych adresów stron internetowych na język zrozumiały dla komputera i serwerów, czyli na adresy IP.
Rzecz jasna taki opis może być dla wielu osób dość tajemniczy. Na szczęście istnieje prosta metoda wytłumaczenia laikowi, czym jest DNS. Każda strona internetowa, a dokładniej mówiąc serwer, na którym jest ona umieszczona, ma swój unikalny adres IP. Można go porównać do numeru telefonu komórkowego, który również każdy użytkownik ma swój własny. Rzecz jasna żaden użytkownik komputera nie zna adresów IP do używanych przez siebie stron, podobnie jak nie pamięta wszystkich numerów w książce kontaktów na telefonie. Jeśli chce do kogoś zadzwonić, to wyszukuje w książce nadaną przez siebie nazwę kontaktu. Z drugiej strony, jeśli chce wejść na jakąś stronę, to wprowadza jej prosty do zapamiętania adres. Co jednak dzieje się wtedy? Gdy wpisze się w pole wyszukiwarki adres strony internetowej, przeglądarka komunikuje się z serwerem DNS, aby ten odpowiedział jej, pod jaki adres ma się udać, podając jednocześnie wpisane przez użytkownika dane. Serwer DNS udziela tej odpowiedzi i dzięki temu przeglądarka wczytuje wybraną przez użytkownika stronę. Serwer DNS jest więc swego rodzaju ogromną książką kontaktową dla wszystkich internautów, która pomaga swobodnie i bardzo wygodnie wybierać adresy poszczególnych stron.
DNS a prywatność
Kolejną sprawą, o której warto się dowiedzieć w zakresie serwerów DNS, jest kwestia prywatności i cenzury internetu. Skoro każde zapytanie i każda strona internetowa, na którą próbujemy wejść, ma pośrednika w postaci serwera DNS, to czy oznacza to, że poszczególne kroki każdego internauty są rejestrowane, obserwowane i być może archiwizowane?
Jak się okazuje, serwery DNS cały czas gromadzą dane o internautach. Zapisywane są adresy IP komputerów, które wysyłają zapytania, adresy stron, o które pytają, a także dokładna data i godzina wpłynięcia zapytania. Innymi słowy, każde zapytanie i każda strona internetowa odwiedzana przez internautę jest zapisana na takim serwerze. Informacje te mogą być wykorzystywane w celach marketingowych, lecz mogą być także sprzedawane i udostępniane innym podmiotom np. służbom danego kraju.
Czy serwery DNS mogą nie udzielać odpowiedzi na zapytania komputera o dany adres? Jak się okazuje tak, można tak ustawić serwer, aby na zapytanie o konkretną stronę udzielał odpowiedzi negatywnej, czyli strona ta stanie się dla użytkowników niedostępna. Wykorzystywane jest to np. przez Polskę, która blokuje strony hazardowe niezarejestrowane w kraju, czyli niepłacące tu podatków.
Wielu internautów odbiera taką blokadę jako coś negatywnego, lecz ma to również ogromne zalety od strony bezpieczeństwa. W sieci znaleźć można wiele stron, które powstały tylko i wyłącznie w celu oszukania internautów i okradzenia ich. Są to np. strony przypominające wyglądem portale banków. Internauta, trafiając na taką stronę, mógłby wprowadzić swoje dane logowania do konta, podając je złodziejom. Z poziomu DNS można zablokować te strony, dzięki czemu nie będą one widoczne, a więc nie będą stwarzały zagrożenia.
Kto jest właścicielem serwerów DNS?
Bardzo zasadnym pytaniem, które nasuwa się od razu po poznaniu podstawowych informacji o serwerach DNS, to czyją są one własnością. W końcu ktoś musiał zainwestować pieniądze i cały czas utrzymuje odpowiednią do ich działania infrastrukturę. Kto za to odpowiada?
Jak się okazuje, nie ma jednego właściciela wszystkich serwerów tego rodzaju. System nie jest scentralizowany, lecz podzielony na kilka elementów. Składa się on z 13 głównych serwerów i setek mniejszych. Te najważniejsze, które czuwają nad stabilnością i poprawnością działania całego internetu, nadzorowane są przez instytucje państwowe, czyli np. NASA lub Departament Obrony Stanów Zjednoczonych, lecz także przez niezależne fundacje, takie jak RIPE. Mniejsze, komercyjne serwery to przeważnie własność firm telekomunikacyjnych, które dostarczają dzięki nim internet swoim klientom.
Jak sprawdzić obecny adres DNS?
Jak sprawdzić DNS na komputerze z Windows 10/11?
- Wchodzimy w menu Start -> Wiersz polecenie / CMD
- Wpisujemy:
ipconfig /all - W długiej rozwijanej liście znajdujemy „DNS Servers” i tam będą wypisane nasze serwery DNS.
Jak sprawdzić DNS na komputerze z macOS lub Linux?
- Uruchamiamy terminal
- Wpisujemy polecenie:
cat /etc/resolv.conf
Czy można zmienić swój serwer DNS?
Niejeden internauta zastanawia się nad tym, czy możliwe jest dokonanie zmiany swojego serwera DNS. Każdy dostawca internetu po podpisaniu z nim umowy i podłączeniu do sieci dostarczonego przez niego routera łączy go do DNS danego operatora. Oznacza to, że ma się np. zablokowane odgórnie zagraniczne strony hazardowe. Czy można to zmienić?
Jak się okazuje, nic nie stoi na przeszkodzie, aby samodzielnie dokonać zamiany serwera DNS np. na zagraniczny i dzięki temu spróbować uzyskać dostęp do zablokowanej w danym kraju zawartości sieci. Każdy użytkownik może dowolnie wybierać i zmieniać serwery w zależności od swojego uznania.
Z jakiego powodu warto to robić? W sieci znaleźć można wiele serwerów DNS, które charakteryzują się np. lepszą szybkością pracy lub też domyślnie zablokowaną treścią. Przykładowo są serwery DNS, które blokują wszystkie strony dla dorosłych, co dla wielu rodziców jest prawdziwym wybawieniem. Oprócz tego można znaleźć takie serwery, które będą chroniły przed atakami hackerskimi czy też zablokują strony ze złośliwym oprogramowaniem. Niestety nie zawsze zmiana serwera DNS pomoże nam w ominięciu geoblokad regionalnych, w większości przypadków będzie konieczna zmiana adresu IP.
Jak zmienić DNS na szybszy? DNS od Google?
Jak więc widać istnieje naprawdę wiele zalet, które płyną ze zmiany serwera DNS. Nic więc dziwnego, że sporo osób zastanawia się, jak można to zrobić. Jak się okazuje, nie jest to wcale tak trudne, jak może się wydawać.
Przede wszystkim wiedzieć trzeba to, że najlepiej zmieniać adres DNS bezpośrednio dla routera, dzięki czemu wszystkie urządzenia podłączone do domowej sieci Wi-Fi czy też komunikujące się z routerem poprzez przewód, domyślnie otrzymają nowy DNS. Jak można to zrobić?
Zmieniamy adres DNS na darmowe DNS od Google
Jeśli korzystamy z komputera z systemem Windows 10 lub 11, wystarczy tylko wejść w menu „Start”, a następnie wybrać opcje „Ustawienia”. Tam z kolei trzeba znaleźć zakładkę „Sieć i internet”. Jeśli już się tam dostaniemy, klikamy w „Ethernet”, wyszukujemy pole „Zmień opcje karty”.
Otworzy nam się okno „Połączenia sieciowe”. Klikamy prawym przyciskiem myszy na nasze połączenie internetowe, np. „Ethernet” lub „Wi-Fi” i wybieramy z rozwijanego menu „Właściwości”. Tutaj klikamy w opcję „Protokół internetowy w wersji 4 (TVP/IPv4).
Następnie trzeba tylko podać dwa adresy serwerów DNS, do których chce się podłączyć router. Z jakiego powodu aż do dwóch? Jest to standardowa procedura, której nie trzeba się obawiać. Z uwagi na bezpieczeństwo i ewentualność awarii jednego serwera podaje się adres do dwóch. Jest to po prostu forma zabezpieczenia przed utratą połączenia z siecią.
Najlepsze zaufane publiczne serwery DNS
Poza serwerami DNS od Google, możemy wybrać spośród innych zaufanych i publicznie dostępnych serwerów DNS. Są to między innymi:
- Google DNS: 8.8.8.8 i 8.8.4.4
- Cloudflare DNS: 1.1.1.1 i 1.0.0.1
- Quad9: 9.9.9.9 i 149.112.112.112
- OpenDNS: 208.67.222.222 i 208.67.220.220
- Level3: 209.244.0.3 i 209.244.0.4
- Verisign: 64.6.64.6 i 64.6.65.6
- Dyn: 216.146.35.35 i 216.146.36.36
- Norton ConnectSafe: 199.85.126.10 i 199.85.127.10
- Comodo Secure DNS: 8.26.56.26 i 8.20.247.20
- Neustar UltraDNS: 156.154.70.2 i 156.154.71.2
- NextDNS: 45.90.28.140 i 45.90.30.140
- NordVPN: 103.86.96.100 i 103.86.99.100
Szczególnie warta rozważenia jest usługa DNS od Cloudflare. Cloudflare słynie z bardzo szybkich serwerów, a mnóstwo polskich i zagranicznych stron internetowych korzysta z usług tej firmy w ramach tzw. reverse-proxy, która jest szczególnie przydatna dla stron postawionych na hostingach, a nie na dedykowanym serwerze lub VPS.
Warto zwrócić uwagę również na usługę NextDNS, które umożliwia nam stworzenie własnych serwerów DNS – i samodzielne zablokowane niechcianych treści, stron, pornografii itp. Darmowa opcja pozwala na obsługę 300 tysięcy zapytań miesięcznie, co powinno wystarczyć na przeciętne przeglądanie Internetu.
Podsumowując, pamiętaj, że nie ma jednego „najlepszego” serwera DNS dla wszystkich sytuacji. Warto przeprowadzić testy wydajności i niezawodności różnych serwerów DNS i wybrać ten, który działa najlepiej dla Twoich aktualnych potrzeb.
Dodaj komentarz